آداب و رسوم شب بیست و هفتم ماه رمضان در طهران قدیم/ از بخت گشایی با توپ مروارید تا دوخت پیراهن مراد با پول گدایی
تاریخ انتشار: ۲۸ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۴۸۹۳۳
شاید هیچ ماه دیگری مثل ماه مبارک رمضان این همه تنوع آداب و رسوم و عادت‌های دوست‌داشتنی نداشته باشد اما بسیاری از آن‌ها یا فراموش شده و یا در آستانه فراموشی قرار گرفته و شاید ثبت ملی آن‌ها، تنها راهی کوچک برای حفظ این گنجینه‌های خاطره انگیز ایران اسلامی باشد.
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی خبرگزاری برنا، خیلی از سنت‌های قدیمی که روزگاری در تهران قدیم بی چون چرا اجرا می‌شده امروزه جایی در فرهنگ ایرانی ندارد و نسل جدید هم با آن آشنا نیستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خوردن سر ابن ملجم!
مثلاً در تهران قدیم شب بیست و هفتم که شب مرگ ابن ملجم مرادی قاتل امام علی (ع) بود، مردم به یمن این شب کلّه پاچه می خوردند و کلّه پاچه نذری می پختند و پخته نپخته، به در خانه ها می دادند و در حاجت روایی های خود برای سال های بعد نذر کله می کردند با این عقیده که سر ابن ملجم را می خورند!
بخت گشایی با توپ مروارید
این شب اعمال دیگری هم داشت که از عصر آن دخترها و بیوه زن ها به طرف توپ مروارید (توپی که عوام آن را منتسب به غنائم جنگی نادرشاه می دانستند) که توپی مفرغی و بزرگ بر روی دو چرخ بر بالای سکویی بود و در جای پیکره فعلی میدان ارک، مقابل وزارت اطلاعات قرار داشت، می رفتند و به نیت بخت گشایی از زیر آن رد شده، بر لوله آن سوار می شدند و سُر می خوردند و این کار را مجرب ترین عملی می دانستند که با آن تا سال دیگر به خانه شوهر می روند.
اشعاری هم داشتند که دوبیت اول آن را هنگام سوار شدن و سُر خوردن و دوبیت دوم را موقع دخیل بستن می خواندند.
ای توپ تن طلایی از غم بده رهایی
بختی جوون و نون دار روزی بکن زه جایی
*********************************
ای توپ چاره ها کن کارم گره گشا کن
صدتا گره به هر نخ من می زنم تو وا کن
انگشتر شرف شمس
یکی دیگر از کارهای این شب، یعنی شب بیست و هفتم ماه رمضان این بود که زنان از تیغ آفتاب تا پاسی از شب مشغول بزک کردن، تخمه بو دادن و شکستن، رنگ و حنا و وسمه گذاشتن و کندن طلسم های سفیدبختی و انگشتر قولنج و شرف شمس می شدند.
جعفر شهری در جلد سوم کتاب طهران قدیم می گوید: «از پیش از آفتاب این روز، جلوخان های مسجدشاه و کوچه پشت مسجد سپه سالار و پشت سید اسماعیل، جمعیت زن و مردی بود که برای کندن این گونه طلسم ها و انگشترها، اطراف بساط حکاک های آن اجتماع کرده، نسخه هایی را که برای کندن همراه داشتند، ارائه می کردند.
طلسم قولنج که بر روی انگشتر نقره کنده می شد که به نام خَمس آیات معروف بود، این انگشتر علاج دل دردهای سخت بود که باید بیمار دل دردی بر آن نظر می کرد و بیمار قولنج مُزمن به آن انگشت می زد.
اما انگشتر شرف شمس را در این روز بدون جهت و بدون حساب تنها به صرف عقیده شخصی و متعارف یا آن که در سالی که شرف شمس به چنین روزی اصابت کرده بود، می کندند، زیرا مطابق نجوم احکامی که درباره شرف شمس تعریف کرده اند، شرف شمس در یکی از ساعات روز نوزدهم فروردین است و در این روز است که خورشید در شرف قرار می گیرد.»
بعد از این ها اعمال بخت گشایی در این شب بود که دل گوسفند سیاهی را زیر منبر مسجد دفن کنند و بعد، قفل بسته ای را بیرون در مسجد به اولین مردی که بعد از نماز از مسجد خارج شود بدهند تا باز کند.
دوخت پیراهن مراد با پول گدایی
روز بیست و هفتم ماه رمضان، روز پیراهن مراد بود و این پیراهنی بود که باید از پول گدایی می دوختند و عقیده داشتند که با پوشیدن آن پیراهن، هر مراد و مطلبی داشته باشند تا سال دیگر برآورده خواهد شد که تقریباً بیشتر آن را دخترانِ بخت بسته خانه مانده و بیوه زن ها دست و پا می کردند.
به همین جهت هم از اول ماه رمضان دور کوچه و محله ها به راه می افتادند و از هر مرد جوان چیزی گدایی می کردند و شب بیست و هفتم، پارچه ای را که معمولاً سفید بود می خریدند و روز بیست و هفتم از صبح زود، چرخ خیاطی ها را به مسجدها که پاتوق اصلی و مناسب آن مسجد سپه سالار بود می بردند و همانجا مشغول دوخت ودوز می شدند.
در همین روز بود که چرخ ها و جماعات دوزنده و حاجتمندان پیر و جوان، صحن و شبستان مسجد را به صورت کارخانه دوزندگی در می آوردند و صدای قرقر چرخ های آن، تا بیرون در مسجد به گوش می رسید. البته دوختنی های این روز منحصر به پیراهن مراد نبود بلکه کیسه مراد، چادر نماز و چارقد مراد هم می دوختند.
زمانی این دوخت و دوزها اثر بخش بود که کوک ها یا بخیه های آخر آن بین نماز ظهر تا عصر به پایان می رسید تا به تاریکی شب نرسد، بعد بلافاصله پیراهن ها را که معمولاً جهت بخت و طالع و شوهر و وصال معشوق و... بود می پوشیدند، کیسه هایی که به جهت برکت جیب و غنی شدن بود، سکه ای در آسترش دوخته در جیب می گذاشتند، دو رکعت نماز حاجت می خواندند و به این ترتیب عمل دوختنی های مراد به پایان می رسید.
انتهای پیام/
آیا این خبر مفید بود؟نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: رمضان شب بیست و هفتم پیراهن مراد بیست و هفتم ماه رمضان بخت گشایی شب بیست شرف شمس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۴۸۹۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قرآن آموزان و روزه اولی‌های استان بوشهر تجلیل شدند
به گزارش خبرنگار مهر، مشاور استاندار بوشهر در ترویج امور قرآنی و مدیران عامل صنعت آب و برق، ظهر یکشنبه در آئین تجلیل از قرآن آموزان و روزه اولی‌های فرزند همکاران شرکت‌های تابعه صنعت آب و برق استان بوشهر اظهار کرد: شرکت‌های آب و برق استان بوشهر علیرغم ترافیک کاری بالا، اهتمام ویژه ای به مسائل فرهنگی و قرآنی دارند.
علیرضا یزاف خاطرنشان کرد: وزارت نیرو همواره یکی از دستگاه‌های شاخص در حوزه ترویج فعالیت‌های قرآنی بوده است و حمایت مدیران عامل شرکت‌های تابعه این وزارتخانه در استان بوشهر از امور فرهنگی قابل تقدیر است.
وی افزود: همه اتفاقات فرهنگی و دینی که در شب‌های ماه مبارک رمضان و دیگر ایام سال رقم می‌خورد باعث می‌شود تا ارزش خدمت رسانی تخصصی دستگاه‌ها به مردم دوچندان شود.
امام جماعت شرکت آب منطقه‌ای بوشهر نیز با ارائه گزارشی از اقدامات انجام شده در نمازخانه کوی آبشیرین کن در طول ایام ماه مبارک رمضان عنوان کرد: با برنامه ریزی مناسب و تشکیل جلسات پیش از ماه مبارک رمضان، اقدامات متنوعی جهت همکاران صنعت آب و برق و خانواده‌های ایشان در نمازخانه کوی آبشیرینکن انجام شد.
حجت الاسلام سید اسماعیل حسینی مطلق گفت: برگزاری کلاس‌های آموزشی قرآن ویژه فرزندان همکاران، بیان احکام و مسائل دینی، اقامه نماز جماعت و برگزاری جلسات قرائت قرآن از جمله این فعالیت‌ها محسوب می‌شود.
وی افزود: همچنین احیا شب‌های قدر و استفاده از ظرفیت ائمه جماعت صنعت آب و برق در راستای مشاوره امور دینی و فرهنگی از دیگر اقدامات این حوزه است.
در ادامه این برنامه گروه نمایشی «عمو سید و خرگوش ناقلا» به اجرای تئاتر با هدف انتقال آمیزه‌های دینی پرداختند و از روزه اولی‌ها و فعالین مراسم قرآنی و نماز تقدیر به عمل آمد.
کد خبر 6091044
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور